ساختار و قابلیتهای خط کوفی در کتیبه نگاری معماری ایران.(سلجوقی تاصفوی)
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر
- نویسنده مهدی مکی نژاد
- استاد راهنما حبیب الله آیت اللهی محمد مهدی هراتی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1389
چکیده
خط کوفی درطلیعه ظهور اسلام ، در تمام قلمرو جهان اسلام گسترش و رواج پیدا کرد ، بواسطه اهمیت کتابت و ارزش قلم در اسلام ، همچنین ضرورت نشر قرآن ، شرایطی بوجود آمد که هنر خوشنویسی ، به سرعت به یکی از نشانه ها و شاخصه های هنری اسلام تبدیل شد ودیری نپایید این هنر، با قابلیت انعطاف پذیری وشکل پذیری اش، در تمام ابعاد زندگی مسلمانان به ویژه درمعماری ،ظروف سفالی ،اشیاءفلزی ، پارچه ها وغیره به نحوی ازانحاء گسترش پیدا کرد.از این میان، معماری مناسب ترین وفراگیر ترین عرصه رشد و شکوفایی این هنر گردید.خط کوفی در قالب کتیبه ها ، به معماری هویت جدیدی بخشید وتبدیل به یک عنصر حیاتی در فضاهای مذهبی شد. این خط تقریبا تا قرن پنجم بطور مداوم در همه هنرها مورد استفاده قرار گرفت اما بعد از آن با ظهور اقلام سته ورواج خط نسخ ، استفاده از خط کوفی محدود به معماری شد . در همه این ادوار،رسم الخط مشخصی برای آموزش خط کوفی وجود نداشت ، لذا هنرمندان ، کاتبان وکتیبه نویسان، بنا به ذوق فردی اشان این خط را می نوشتند ، این امر موجب پدید آمدن نمونه ها و شیوه های مختلفی در خط کوفی گردید.از میان این خطوط مختلف،خط کوفی معقلی و خط بنایی ، توسط ایرانیان، توانست هماهنگی کاملی با معماری بر قرار کند.یعنی حرف الف با کوچکترین واحد معماری،آجر، انطباق کامل پیدا کردومبنای هندسه یک آجر با حرف الف یکسان در نظر گرفته شد، این امر خط را از محدوده تعریف شده کتیبه ها به بیرون سوق داد، در نتیجه هنرمندان و معماران توانستند سرتا پای فضاهای معماری اسلامی را با نوشته های قرانی و دینی بپوشانند. کتیبه های باقی مانده از این دوران؛ قابلیت ، پختگی وتنوع خطوط مختلف کوفی در معماری ایران را نشان می دهند .این رساله به روش توصیفی وتحلیلی، ساختار وقابلیت های ویژه خط کوفی را در دوره های سلجوقی تا دوره صفویه ، بر اساس کتیبه ها ی باقی مانده مورد ارزیابی قرار می دهد و به وجوه ممتاز وبرتر خط کوفی می پردازد .
منابع مشابه
بررسی سیرتحول خطوط کوفی و عربی و کتیبه خوانی اسلامی
در میان آثار عربها سند و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد آنها نوشتن را میدانستند. فقط حِمیَریها در یمن بودند که آثاری از آنها باقی مانده که با حرف مَسنَد مینوشتند و ارتباط در شمال که با حروف نَبَطی مینوشتند و آثارشان نیز در نواحی حوران و به لقاء باقی است. برخی از آنان که قبل از ظهور اسلام به عراق یا شام سفر کرده بودند و رفتار و اخلاق شهرنشینی را کسب کردند و نوشتن را از ایشان به عاریت گرفتند و باز...
متن کاملساختار و ویژگی کتیبههای کوفی تزئینی(گلدار، گرهدار)در دوره سلجوقی و ایلخانی
از حدود قرن سوم هجری خط کوفی در معماری ظاهر شد و تا حدود قرن هفتم هجری، گونههای متنوعی از کوفی در مناطق مختلف ایران شکل گرفت. در یک تقسیمبندی کلی، میتوان عنوان کوفی تزئینی به آنها اطلاق کرد.این خط، محکم، استوار و ساختار هندسیاش مبتنی بر حرکتهای صاف، زاویهدار و کشیدههای طولانی است. خطوطی مانند "کوفی بنّایی، کوفی مُعقِلی، کوفیهای گرهدار و گُلدار". اینگونهها، بیشترین سازگاری و هماهنگی را ...
متن کاملتأثیر خط کوفی بر خط کوفی بنایی و تحول آن تا آرمنویسیهای امروز
Square or geometric Kufic (also known as banna’i) developed from the Kufic script and consists of repeating vertical, horizontal, and parallel geometric units on a geometric network called a grid. Due to its unique visual characteristics and its close association with architecture, it is very promising for use in contemporary arts. This paper presents a research on contributing factors to...
متن کاملرویکردهای عرفانی در طراحی کتیبه های کوفی معقد
کوفی معقد یکی از اولین نمونههای کوفی تزیینی است که نقشینۀ گره از اجزای اصلی آن است. کوفی تزیینی و از جمله کوفی معقد در مطالعات پیشین همواره ترکیبی از کوفی ساده و نقوش تزیینی پنداشته شده است؛ ولی بهنظر میرسد این خط کل منسجمی باشد که از تغییرات روابط هندسی در ساختار مفردات و مرکباتِ خط کوفی به وجود آمده است. از این رو، مقالۀ حاضر قصد دارد ضمن مطالعۀ روابط هندسی مفردات و مرکباتِ کوفی معقد به زمی...
متن کاملآسیبشناسی و بررسی ساختار گرافیکی فونت «مولا» بر اساس خط کوفی کهن
خط کوفی نخستین نوشتار اسلامی است که دارای ظرافت و استحکام است. قدیمیترین نسخه قرآن به خطکوفی کهن، به امام علی(ع) منسوب است. خواندن این خط که بسیار پیچیده مینمود، موجب پیدایش قلمهای ششگانه (اقلام سته) شد. درنهایت حروف با رابطههای گرافیکی، تصویر نوشتاری یک زبان را نشان دادند و قلمها خلق شدند؛ که یکی از عوامل موثر در گرافیک میباشند. از قلمهای مطرح در حوزه گرافیک، فونت «مولا» است و از ای...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023